Impact van leefbaar inkomenskloof 

De noodzaak om het gezin te kunnen onderhouden kan leiden tot kinderarbeid, ontbossing van land voor extra inkomen, gebruik van goedkope milieuvervuilende praktijken enzovoorts. Daarnaast trekken veel mensen naar de stad om werk te zoeken. Het is steeds moeilijker jonge mensen te interesseren om als boer aan de slag te gaan.

Er zijn veel oorzaken die bijdragen aan de kloof tussen het leefbare inkomen en het daadwerkelijke inkomen van een boer. Denk hierbij bijvoorbeeld aan:

Structureel (te) lage prijzen, door:

• Slechte onderhandelingspositie in de keten.
• Te weinig toegang tot kennis over prijzen en andere marktinformatie.
• Lage organisatiegraad.

Lage (landbouw) productiviteit, door:

• Extreme weersomstandigheden
• Verouderde plantages/bomen (cashewnoten, cacao, palmolie).
• Slechte zaden.
• Gebrekkige kennis over goede landbouwpraktijken.
• Verouderde of gebrekkige landbouwmachines.
• Geen tot weinig toegang tot financiering.

Een leefbaar inkomen is een mensenrecht. Iedereen zou een leefbaar inkomen moeten kunnen realiseren. Veel grondstoffen worden tegen een te lage prijs ingekocht, waardoor de boeren niet voldoende verdienen. In de uiteindelijke prijs van het product, is de prijs die de boer verdient vaak maar een klein stukje. Daarnaast wordt de kloof beïnvloed door gender. Zo is de kloof vaak groter voor vrouwelijke boeren doordat zij bijvoorbeeld niet dezelfde rechten hebben als mannen. Denk bijvoorbeeld aan landrechten of het recht om geld van het gezin te beheren. Het aanpakken van de inkomenskloof lost één bedrijf niet zomaar op. Samenwerking in de keten is noodzakelijk. Toch kunnen individuele bedrijven wel een bijdrage leveren. Het begint met het doorlopen van de zes stappen van ‘gepaste zorgvuldigheid’.

Een aantal specifieke maatregelen om de leefbaar inkomenskloof aan te pakken zijn hier onder gegeven, in module 5 gaan we hier verder op in:

• Onderzoek het verschil tussen het daadwerkelijke en het leefbare inkomen in de belangrijkste ketens. Er zijn veel studies beschikbaar. Bijvoorbeeld in de ALIGN-tool.
• Bespreek met je leverancier op welke manier jullie kunnen bijdragen aan een betere betaling van de boer.
• Sluit je aan bij coalities van bedrijven en maatschappelijke organisaties die werken aan een leefbaar inkomen. Denk bijvoorbeeld aan DISCO voor cacao. Ethical Tea Partnership voor thee en Global Coffee Platform voor koffie.
• Ga na in hoeverre bepaalde certificeringssystemen werken aan een leefbaar inkomen.