Inzoomen op: Goede arbeidsomstandig­heden

Goede arbeidsomstandigheiden is een breed begrip. Er vallen verschillende onderwerpen onder. Zoals eerlijke betaling, gezonde werkomstandigheden en een veilige werkomgeving. Hieronder vind je hoe je kunt bijdragen aan goede arbeidsomstandigheden in de keten.


Wat zijn goede arbeidsomstandigheden

Veilig werk doen tegen een eerlijke vergoeding. Dat is waar het begint. Helaas kennen veel sectoren geen goede arbeidsomstandigheden. Gevaarlijk, ongezond en onderbetaald werk komt veel voor in de textiel, mijnbouw en landbouwsector. Maar ook in andere sectoren. Slechte arbeidsomstandigheden zijn overal, ook in Europa. Bepaalde groepen, zoals vrouwen, migranten en seizoenarbeiders, hebben vaker te maken met slechte arbeidsomstandigheden.


De vraag wat goede arbeidsomstandigheden zijn is niet makkelijk te beantwoorden. Er zijn wel hele duidelijke afspraken over wat absoluut niet mag voorkomen. Die internationale afspraken zijn gemaakt binnen de Internationale Arbeidsorganisatie (ILO). Een aantal van deze afspraken, de fundamentele verdragen, vormen de minimale basis voor goede arbeidsomstandigheden.

Fundamentele verdragen

  • Het verbod op en tegengaan van gedwongen arbeid (verdrag nr. 29).
  • Vrijheid om je als arbeiders te organiseren in bijvoorbeeld vakbonden (verdrag nr. 87).
  • Het recht om gezamenlijk te onderhandelen over arbeidsvoorwaarden (verdrag nr. 98).
  • Het recht op gelijke betaling (verdrag nr. 100).
  • Het verbod op discriminatie op welke grond dan ook, bijvoorbeeld godsdienst of seksuele voorkeur (verdrag nr. 111).
  • Het respecteren van de minimumleeftijd en daarmee het tegengaan van kinderarbeid (verdrag nr. 138).
  • Het verbod op de ergste vormen van kinderarbeid (verdrag nr. 138 en 182).
  • Het waarborgen van de veiligheid en gezondheid van medewerkers (verdrag nr. 155)
  • Het tegengaan van geweld en bedreiging op de werkvloer (verdrag nr. 190).


De meeste landen ter wereld hebben deze verdragen onderschreven. Maar dat betekent nog niet, dat het overal ter wereld goed gaat. Als bedrijven zich aan de fundamentele verdragen houden, is er een goede basis.

Enkele voorbeelden van slechte werkomstandigheden zijn:

  • Een vrouw in een textielfabriek moet 14 uren achter elkaar werken om genoeg te verdienen.
  • Een man op een theeplantage verdient onvoldoende om zijn gezin te onderhouden.
  • Een man werkt met gevaarlijke machines die niet goed zijn afgesteld en onderhouden.
  • Een homoseksuele vrouw ervaart discriminatie op het werk.
  • Werknemers mogen zich van hun werkgever niet aansluiten bij een vakbond.

Goede praktijk voorbeelden

De meeste ILO verdragen zijn al best oud. Inmiddels hebben veel merken en bedrijven een ambitieuzere visie op arbeidsomstandigheden, bijvoorbeeld richting leefbare lonen. Zie daarvoor deze module. Ook kunnen bedrijven, overal ter wereld hun medewerkers helpen door:

  • Bij te dragen aan scholing van medewerkers.
  • Het betalen van een leefbaar loon (zie de leermodule over leefbare lonen).
  • Medische voorzieningen aan te bieden aan werknemers.
  • Samen te werken met werknemersorganisaties, zoals vakbonden, om zo arbeidsomstandigheden te verbeteren.
  • Bij te dragen aan of het aanbieden van gezond voedsel en huisvesting voor werknemers.
  • Het verzorgen van onderwijs voor de kinderen van werknemers.
  • Waar mogelijk lokaal personeel aan te stellen en op te leiden.
  • Open te communiceren met personeel in een taal die het personeel machtig is.
  • Geen te lange werkdagen eisen van werknemers (verdrag nr. 1).


Er zijn dus veel onderwerpen om rekening mee te houden. Maar elk bedrijf met medewerkers heeft al veel ervaring met dit onderwerp. Het nadenken over de omstandigheden van medewerkers eerder in de keten sluit daar goed op aan.