Neem verantwoordelijkheid

Het is belangrijk om een robuust klachtenmechanisme in te richten om effectief negatieve impact te identificeren. Dit klachtenmechanisme is altijd toegankelijk voor interne en externe stakeholders. Een robuust klachtenmechanisme:

• Is bekend bij alle medewerkers van jouw bedrijf én die van jouw leveranciers en andere belanghebbenden
• Is goed toegankelijk voor alle medewerkers en externe belanghebbenden
• Gaat vertrouwelijk met informatie om
• Wordt vertrouwd door alle medewerkers en belanghebbenden
• Beschermt melders (klokkenluiders)
• Registreert alle klachten en hoe deze zijn afgehandeld
• Is transparant over de procedure en de termijnen
• Is in lijn met het internationaal recht

Het is belangrijk om medewerkers regelmatig voor te lichten over het klachtenmechanisme en duidelijk te communiceren over het mechanisme richting andere belanghebbenden. Het is goed om te benadrukken dat het mechanisme bijdraagt aan het borgen van mensen- en arbeidsrechten én milieubescherming.

Let op! Een klachtenmechanisme kan door een bedrijf zelf worden opgezet, óf (kleine) bedrijven kunnen zich aansluiten bij collectieve klachtenmechanisme, zoals via de CAO. Het is daarom belangrijk om te kijken of er in jouw sector een dergelijk collectief aanwezig is met een robuust klachtenmechanisme. Tip: Kijk of er lokaal bij de productielocaties goede mechanismes zijn.

​​​​​​​

Herstelmaatregelen zijn nodig om negatieve gevolgen in de keten aan te pakken of op te lossen. De mate waarin jouw bedrijf in actie moet komen, hangt af van de mate waarin jouw bedrijf betrokken is:

• Veroorzaken: bijvoorbeeld een bloemenkweker die een eigen kwekerij in Afrika heeft waar arbeidsrechten worden geschonden.
• Bijdragen aan: bijvoorbeeld een kledingmerk die op het laatste moment bestellingen aanpast waardoor werknemers in een fabriek overuren moeten draaien. Het is hierbij niet relevant hoeveel schakels er tussen de fabriek en het kledingmerk zitten.
• Verbonden zijn aan: bijvoorbeeld een juwelier die via vele tussenhandelaren goud koopt uit een mijn waar kinderarbeid is ontdekt. Hierbij gaat het erom dat de juwelier zelf niets bijdraagt aan het risico, de juwelier betaalt bijvoorbeeld een eerlijke prijs en heeft goede inkoopvoorwaarden.

In het geval dat jouw bedrijf negatieve impact veroorzaakt of hieraan bijdraagt, dan moet je herstel aanbieden. Als je verbonden bent aan de schade, dan wordt er verwacht dat je je invloed aanwendt om ervoor te zorgen dat de slachtoffers alsnog herstel ervaren. Dit kan je doen door bijvoorbeeld in gesprek te gaan met toeleveranciers of afnemers die de schade veroorzaken. Als je invloed beperkt is, kijk je hoe je deze kunt vergroten, bijvoorbeeld door samenwerking met ketenpartners en/of via multi-stakeholder initiatieven.

Herstel betekent dat de situatie herstelt wordt zoals die was voordat het negatieve effect plaatsvond. Herstel kan vele vormen aannemen. Denk bijvoorbeeld aan excuses, erkenning van vakbondsvertegenwoordigers, financiële compensatie, ontslag verantwoordelijke werknemers, maatregelen om de negatieve gevolgen in de toekomst te voorkomen, enzovoorts. Welke vorm van herstel nodig is om schade aan te pakken of op te lossen ligt aan de aard en omvang van het negatieve gevolg. Het is daarom belangrijk om altijd met de slachtoffers of hun vertegenwoordigers in gesprek te gaan. Zij moeten herstel ervaren, en hun input is dus cruciaal. Daarnaast kan gekeken worden naar:

In sommige gevallen schrijven (internationale) wet- en regelgeving voor welke herstelmaatregelen genomen moeten worden.

Als er geen wet- of regelgeving is om herstel te bieden, dan is het zinvol om te kijken hoe andere bedrijven in vergelijkbare situaties herstel hebben geboden.

Met name voor mensenrechtenschendingen is het essentieel om stakeholders te betrekken bij herstel(maatregelen). Het is namelijk erg belangrijk dat het perspectief van de slachtoffers goed wordt meegenomen in het besluit over herstel(maatregelen).